Hüseyin Sadeddin Arel ve Bir Musiki Masalı

Bir Musiki Masalı adlı makale dizisi Hüseyin Sadettin Arel'i Platon'a yakınlaştıran metinlerden biridir. Bu doğrultuda Arel'in Platon ile birçok ortak yönü olduğunu söyleyebiliriz. Pisagorcu anlayışla ‘armoni (uyum)' bağlamında ortaklaşan Platon, nasıl ki kurduğu akademide aritmetiği yani matematik bilimlerini en üst sıralara koyduysa, Arel de Türk makam müziği teorisinde sayısal düşünceyi uygulamıştır. Örneğin Türk makam müziğindeki makamları dizisel şekilde ele alan X DR. ORKUN ZAFER ÖZGELEN Arel, ‘niseb-i şerife' adını verdiği şerefli aralıkları tam 4'lü ve 5'liler olarak vermektedir (Arel, 1986: 30). Arel'e göre bir makam dizisi içinde ne kadar çok tam 4'lü ve 5'li aralıklar varsa, o makam makbuldür. Bu nedenle Arel Çargâh makam dizisini ana makam olarak ele almıştır. Bu çerçevede Pisagor'un matematiksel yaklaşımı Arel'de karşımıza çıkmaktadır. Arel'in bu pozitivist düşüncesinin yanında tıpkı Antik Yunan'daki gibi metaforlar ya da ütopik kurgular da onun yöntemlerinden biridir. 1948'de ilk sayısını yayınladığı ve kurucusu olduğu Musiki Mecmuasında Bir Başka Alem…, Bir Musiki Masalı gibi makaleleri Türk makam müziğinde tahayyül ettiği dünyayı felsefi bir şekilde yansıttığı en önemli örneklerindendir.

(Tanıtım Bülteninden)