Demir İpek Yolu ve Türkiye

Ülkeler arası ticaretin etkin ve verimli yapılabilmesi için yüzyıllardır çeşitli ticaret/ulaştırma koridorları oluşturulmaktadır. Tarihin en uzun süre devam eden ticaret yolu İpek Yolu'dur.

Sovyet sisteminin çözülüşü, Asya ülkelerinin küresel ekonomik sistemle bütünleşmesini hızlandırıp dünya ekonomik dengelerini değiştirerek dünya ticaretinin ağırlık merkezini Asya'ya kaydırdı. Bu durum Asya-Avrupa arasında ulaştırma koridorlarının gelişimini tetikleyerek tarihî İpek Yolu'nun yeniden canlandırılmasını sağladı. Bu projelerden TRACECA Projesi, Avrupa Birliği'nin desteği ile devam etti.

Bu çalışmalar Asya Kıtası'nda en çok Çin'in gündeminde oldu. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 2013 yılında OBOR olarak adlandırılan daha sonra ismi Kuşak Yol olarak revize edilen yeni İpek Yolu projesini açıkladı. OBOR Kuşak, (kara) ve yol (deniz) iki önemli ticaret güzergâhını kapsamaktadır.

Kuşak kavramı, Orta Çin'den başlayıp Orta Asya ve Rusya üzerinden Avrupa'da Varşova, Duisburg, Riga, Rotterdam ve Londra gibi güzergâhlara kadar uzanan karayolu, demiryolu, petrol ve boru hatları ve ilgili altyapı projelerinden oluşan ulaştırma ağları bütününü ifade etmektedir. Ülkemiz bu altı koridordan Orta ve Güney koridorlarında yer almaktadır.

Ülkemizdeki mevzuat ve altyapı eksikliğine de işaret eden bu çalışmamızda, Ukrayna-Rusya Savaşı'nın da etkileriyle gündemde daha da çok yer alan orta koridor ele alınacaktır.

Orta koridor, Çin'in Xian şehrinden başlayıp Kazakistan Aktau Limanı'na oradan Azerbaycan'ın Bakü Limanı, (Bakü-Tiflis-Kars) demiryolu ile ülkemiz üzerinden Marmaray'ın da desteği ile Avrupa'ya ulaşan bir hattır.

Bu çalışmanın amacı; kuşak yol (belt and road) inisiyatifi çerçevesinde özellikle projenin kuşak kısmında yer alan Demir İpek Yolu'ndaki fırsatlardan Türkiye ekonomisinin maksimum faydayı elde edebilmesi için Demir İpek Yolu'nda Türkiye geçişi için en uygun güzergâhların belirlenmesidir.