Görünmez Olmak İsteyen Adam

İtiraf edelim, Maurice Renard yazınında derinlere inmek, Fihrist Kitap olarak bizi heyecanlandırıyor.

Bilimkurgu kavramına yakın bir terimin zeminini inşa eden, “olağanüstü-bilimsel roman” adıyla Fransız bilimkurgusu diyebileceğimiz bir türün sınırlarını çizen Maurice Renard, aslında, özü itibariyle bir düşünürdür.

3 önemli hikayesiyle karşınıza çıktığımız bu kitaptaki kurgu eserlerinin ve diğer yapıtlarının neredeyse tamamı söz konusu edebi tür üzerine deneysel yenilikler içeren ilham verici metinlerdir.
“Görünmez Olmak İsteyen Adam” adlı hikayesiyle, doğrudan H. G. Wells'i muhatap alan bir kurgu planlayarak, Wells'in bilimsel açıdan “zayıf” metnini eleştirip, yazarın kaldığı yerden daha ileri gitmeyi arzular; keyifli ve bir o kadar tutarlı bir metin inşa eder.
Kitaptaki “Perili Köşk” adlı ikinci öykü şu açıdan incelenebilir: Fantastik edebiyat ile bilimkurgu arasındaki sınırların kesin çizgilerle ayrılamayacağı düşüncesinin ürünüdür bu hikaye. Olağanüstü-bilimsel roman kavramının kuramcısı Renard, teknolojik bağımlılığı dayatan bilimkurgu ile olağanüstülüğün anlatısı olan fantastik edebiyat kavramlarını iç içe geçirmiştir. Bu, aslında, “bilinmeyene hayranlık duyma” ile “bilme merakının” temelde aynı güdüden beslendiğinin göstergesi gibidir.
“Marslılar” adlı çok kısa bir metin olan üçüncü hikayemiz de aynı şekilde, bilimkurgunun durum hikayesi şeklinde ilerleyebilecek yapıda olabileceğinin temsilidir desek yanılmış olmayız. Dediğimiz gibi, Maurice Renard, kurgunun içeriğinin sınırsızlığında gezindiği gibi, biçimsel yazı deneyleri gerçekleştirmekten de kaçınmamıştır.
Bu yüzden, yeniye olan sonsuz arzusuyla Renard'ın Fihrist Kitap olarak bizi heyecanlandırmaması imkansızdır. Maurice Renard'ı Türkçe yazınına kazandırmanın tatlı gururu ve mutluluğu içerisinde…
… zihin açıcı okumalar dileriz.

Ömer Alkan