Tutanak Defteri

Tutanak Defteri yayınlamayı planladığımız bir üçlemenin ilk kitabı. Bu üçlemenin (Tutanak Defteri, Hayaletler, Athena) yazarı John Banville’i İrlanda kökenli yazarlar meclisinde iki büyük ustanın -James Joyce ile J. Swift’in- arasına oturtmak olanaklı. Banville’nin yazış tarzının bu iki yazarı da anımsatan yönleri var. Hem Joyce gibi okurdan fazlaca düşünsel çaba istiyor, hem de Swift gibi soğuk alaycılığıyla son derece eğlendirici. Yalnızca eğlendirici değil, deşip gösterdiği gerçeklerle de ürkütücü ve tedirgin edici. Tutanak Defteri, hapishanede cinayetten yargılanmayı bekleyen Freddie Montgomery’nin yargıç için kaleme aldığı bir ifade biçiminde yazılmış. Freddie’nin amacı kendini savunmak değil, bir insanı nasıl öldürebildiğini anlamak. İki suç işlemiştir: Zengin bir aile dostunun evinden Hollandalı bir ressamın resmini çalmış, resmi çalarken kendisini suçüstü yakalayan oda hizmetçisini de öldürmüştür. "Neden öldürdün?" sorusuna söyleyecek fazla bir şey bulamaz. Öldürmüştür çünkü bunu yapacak gücü kendinde bulmuştur, çünkü kız onun canını sıkmıştır. Kafasına çekici indirmek çok akla yatkın gelmiştir. Ama anlayamadığı bir şey vardır: Acaba kim olduğu bilinmeyen orta yaşlı, basit bir kadının portresini çalma isteğini neden duymuştur? James Joyce’tan sonra en büyük İrlandalı romancı kabul edilen John Banville, okurun zihnini fitilleyen, okuru ele geçirip bırakmayan, karmaşıklığın basitliğini göstererek onu afallatan bir yazar.