Filozofların Tutarsızlığı _{Tehâfütü’l-Felâsife}

Tehâfüt mutlak anlamda bir felsefe karşıtlığına mı yoksa mukayyet anlamıyla belli bir felsefe yapma karşıtlığına mı tekabül etmektedir?
***
İslam düşüncesinin zirve isimlerinden Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-Felâsife adlı eseri, sadece yazıldığı devirde değil, kendinden sonraki tüm zamanlarda da en dikkate şayan eserlerden biri olmuş, hem Doğu hem de Batı felsefesinde büyük ilgi görmüştür. Gazzâlî Tehâfüt’te İslam dünyasında Fârâbî ve İbn Sînâ gibi meşhur filozoflar tarafından temsil edilen Yeni Eflatuncu felsefe yapma tarzını muhatap almış; bu felsefenin görüşlerini akli zorunluğa dayandırma iddiasının aklen geçerli olmadığını ortaya koymuş ve bu zorunluluk iddiasının akıldan değil, filozofların felsefi sistemlerinin temelindeki Mûcib Bizzât olan Tanrı anlayışından kaynaklandığını göstermiştir. İşte Tehâfüt bu yönüyle yeni bir felsefe yapma imkânına karşılık gelmektedir ki, onu felsefi açıdan değerli kılan da budur.
Elinizdeki kitapta, Tehâfüt’ün II. Abdülhamid dönemi serküttâblarından Süleymân Hasbî Efendi tarafından yapılan tercümesi yer alıyor. Eserin Latin harfli tercümesinden hemen önce sunulan inceleme, Tehâfüt’ün felsefi değerini kavramak açısından okura geniş ve faydalı bir ön okuma sağlıyor. Ayrıca tercümeye eşlik eden sözlük de okurun konuya ilişkin bilme ve öğrenme ihtiyacına önemli ölçüde yardımcı oluyor.