Kilis Yöresi Söz Varlığı

Kilis ağzının söz varlığını tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmada 4563 adet madde başı kelime yer almaktadır. Madde başı bu kelimelerin mahallî söyleyişten ziyade mahallî kelimeler olmalarına dikkat edilmiştir. Sözlükte mahallî söyleyiş özelliği taşıyan kelime sayısı ancak 50-100 civarındadır. Ağızların söz varlığını tespit eden çalışmaların kıymetini belirleyen temel ölçütün sözlükteki mahallî kelimelerin oranı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Nitekim mahallî söyleyişler, kelimelerin standart dildeki kullanımlarının birtakım ses değişiklikleri barındıran şekilleridir. Mahallî kelimeler ise standart dilde olmayıp ağızlarda var olan orijinal kelimelerdir. Dolayısıyla daha çok orijinal bu kelimeleri tespit etmeye yönelik yapılan çalışmaların büyük önem arz ettiği söylenebilir. Elinizdeki bu eser, Kilis ağzı ve folkloru üzerine yapılmış çalışmaların taranması ve aynı zamanda yaklaşık altı yıl gibi uzun bir zaman diliminde çarşıda, pazarda, sokakta, köy ziyaretlerinde yöreye özgü duyulan kelimelerin kaydedilmesiyle meydana getirilmiştir. Bununla birlikte Derleme Sözlüğü'nde Kilis kaydı bulunan kelimeler de tespit edilmiş ve bu kelimeler diğer kaynaklardan tespit edilen kelimelerle karşılaştırılmıştır. Derleme Sözlüğü'nde olup da bizim sözlü ve yazılı kaynaklardan derlediğimiz kelimeler arasında yer almayan 159 adet kelime de sözlüğe eklenmiştir. Fonetik farklılıklar veya anlam farklılığı olan kelimelerin tüm kullanımları, tespit edildiği kaynak bilgisiyle sözlükte yer almıştır. Buna rağmen Türkçenin türetme gücü ve ağızlardaki zenginliği dikkate alındığında; bu süreçte ulaşamadığımız daha pek çok kelimenin, deyimin var olduğu kuvvetle muhtemeldir. Nitekim çalışmanın yayımlanmasını daha da geciktirmemek için devam edecek olan derlemeden ulaşılacak söz varlığını ve yöreye ait tüm söz varlığı ile ilgili detaylı bir köken vaya fonksiyon gibi incelemeleri başka bir çalışmaya bıraktık. Bununla birlikte Kilis yöresinin söz varlığının ve özellikle yörediki deyimlerin önemli oranda tespit edildiğini düşündüğümüz bu çalışmada, gözden kaçan veya farkında olunmadan yapılan hatalar için okuyucuların affına sığınıyoruz.

(Tanıtım Bülteninden)