İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay

Doç.Dr. Genco Berkin tarafından başta iç mimarlık, mimarlık öğrencileri olmak üzere, meslek hayatına yeni adım atan tasarımcı ve uygulamacılar düşünülerek hazırlanan İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay YEM Yayın tarafından yayımlandı.

İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay'da, tasarımcılara, detay ve malzeme ekseninde, tasarım sürecini destekleyecek eksiksiz bir donanım kazandırma hedefiyle (örneğin mobilya tasarlayabilmek için gerekli donanımları; ergonomi, malzeme, konstrüksiyon, mensucat, yüzey işlemleri, renk bilgisi) tüm veriler yalın ve kolay anlaşılabilir bir biçimde aktaran Genco Berkin, kitabı hazırlama gerekçesini ve içeriğini şöyle özetliyor:

“İç mimarların işlevsel ve estetik mekânlar yaratabilmeleri için kullanacakları malzemeye ait üretim ve biçimlendirme yöntemlerine hâkim olmaları gerekmektedir. Doğru malzemenin doğru yerde ve doğru biçimde kullanılması iyi tasarımı getirir. Her gün yeni bir malzemenin üretildiği ve kullanıma sunulduğu bir ortamda, tasarımcı, en azından doğal ve yapay üretilmiş malzemelerin başlıcalarının hammaddelerini ve bunlar üzerinde uygulanan işlemleri bilmek zorundadır. Malzemeyi, mukavemet, korozyon ve estetik yönden ele alıp optimum bir şekilde kullanarak, bir problemin giderilmesine veya işe yarar hale getirilmesine “detay çözümlemesi” denir. Detay, tasarımcının teknik ve estetik yeterliliğini ortaya koyar. Detayın herhangi bir kısmındaki aksaklık, malzemenin korozyona uğramasına ya da deformasyonuna yol açar. Bu aksaklık görsel ya da işitsel olarak da tezahür edebilir.

Görmeyi sağlamak için sezgi ve keşif yeteneklerimizi harekete geçirmemiz gerekir. Böylece bakmak, anlamakla eşdeğer olur. Tasarımcı, görsel dağarcığını, üretim ve varoluş dinamikleri silsilesini irdeleyerek geliştirir. Tasarımcı, parça-bütün ilişkisini kavrayabilmek için, doğayı ve yapay çevreyi incelemekle mükelleftir ve tüm gördüklerini çizerek hafızasına kaydeder. Tasarımda, parçadan bütüne ya da bütünden parçaya gidilir. Malzemeler arası geçiş, birbirini tamamlama, parça bütün uyumu, doku ve yüzey ilişkisi, ayrım noktası ve birleşme çizgisi (datum) tasarımın vazgeçilmez unsurlarındandır.

Bu unsurların ele alınışı detay çözümlemesi işlemini ortaya çıkarır.

Detay, ruh ve zihin arasındaki uzlaşıdır. Detay, insanlar üzerinde bir düzen hissi uyandırır. Bu his, malzemeler arasındaki hiyerarşi ve iletişimden kaynaklanır. Detay, biçimlenebilmek için, kimi zaman yapım gereksiniminden kimi zaman da malzeme özelliğinden esin bulur. Detay her şeyden önce kullanılan öğenin performansını artırır; dayanım süresini uzatır. Tasarımcılar için detay, işlevle birlikte estetik kaygıların harmanlanmasıdır. Örneğin, bir yemek odasında yer alan masa detayı, şömine ve duvarın uzantısı şeklinde belirmiş büfeden ayrı düşünülemez. Her bir mobilya ve iç mimari öğe aynı dili konuşmalı, birbirlerinin rolünü destekleyerek bir şey anlatmalıdır.

Tasarımcı, detayın yanı sıra mekân organizasyonunu da tasarlamak zorundadır. Çünkü detay ve mekân, kullanım amacını ortaya koyan ve eşgüdümlü ilerleyen tasarım süreçleridir. Her mekânın bir yardımcı mekâna ihtiyacı vardır. Bu, mutfak için kiler ve barbekülü teras iken, yatak odası için giysi odası ve ebeveyn banyodur. Modern mimarinin son temsilcilerinden Louis I. Kahn, bu fikri “hizmet alan mekân” ve “hizmet eden mekân” olarak nitelemiştir.

İç mimarlar, mekân oluşturmakla kalmaz aynı zamanda mobilya tasarlayarak günlük hayatı kolaylaştıran ve güzelleştiren etkiler gerçekleştirir. İtalyan tasarımcı Luigi Colani, mobilya ve mekânı her zaman birlikte ele alarak kendine yeni bir dünya tasarlamıştır. Colani, tasarımları için 3.000'e yakın prototip yaptırmıştır.

Tasarımcı, sağladığı hizmette, konfor kriterleri altında kullanıma yönelik mekân ve mobilya ürünlerini işverenin beğenisine sunar. Başlıca iç mimari konfor kriterleri, hava kalitesi, doğal ışık yeterliliği, ısı dengesi ve ergonomidir. Tasarımcı tüm bu kriterleri yerine getirebilmek için