Yeni Uygur Türkçesinde Kalıp Sözler
Her toplumda kişilerin iletişim kurarken duruma, zamana ve ortama göre hiç düşünmeden sarf ettikleri belirli sözler mevcuttur. Söz varlığındaki bu sözlerin kişiye ve zamana göre yapılan küçük değişikliklerle, uygun durumlarda düşünülmeden, kolaylıkla kullanılması âdet hâline gelmiştir. Kültürel nitelik taşıyan bu sözler için kalıp söz terimi kullanılır.
Türk lehçelerinde atasözleri, deyimler, ikilemeler, birleşik fiil ve isimler gibi kalıplaşmış dil birimleri ile ilgili çalışmalar yeterli sayılacak kadar yapıldığı hâlde kalıp sözler dil araştırmacıları tarafından fazlaca incelenmemiştir.
Bu çalışmada; kalıp söz, kalıp sözlerin özellikleri, kalıp sözlerle ilgili sınıflandırmalar gözden geçirilmiş, dil ve lehçe öğretiminde kalıp sözlerin önemi vurgulanmış, Türk lehçelerinden Yeni Uygur Türkçesinde kalıp sözler işlevleri ve yapı özellikleri bakımından incelenmiş, sınıflandırılmaya çalışılmıştır.
Her toplumda kişilerin iletişim kurarken duruma, zamana ve ortama göre hiç düşünmeden sarf ettikleri belirli sözler mevcuttur. Söz varlığındaki bu sözlerin kişiye ve zamana göre yapılan küçük değişikliklerle, uygun durumlarda düşünülmeden, kolaylıkla kullanılması âdet hâline gelmiştir. Kültürel nitelik taşıyan bu sözler için kalıp söz terimi kullanılır.
Türk lehçelerinde atasözleri, deyimler, ikilemeler, birleşik fiil ve isimler gibi kalıplaşmış dil birimleri ile ilgili çalışmalar yeterli sayılacak kadar yapıldığı hâlde kalıp sözler dil araştırmacıları tarafından fazlaca incelenmemiştir.
Bu çalışmada; kalıp söz, kalıp sözlerin özellikleri, kalıp sözlerle ilgili sınıflandırmalar gözden geçirilmiş, dil ve lehçe öğretiminde kalıp sözlerin önemi vurgulanmış, Türk lehçelerinden Yeni Uygur Türkçesinde kalıp sözler işlevleri ve yapı özellikleri bakımından incelenmiş, sınıflandırılmaya çalışılmıştır.