Türk Kültüründe Lakaplar

XX. yüzyılın sonlarında, dilin kültürle yalnızca bağlantılı olmadığı, aynı zamanda dilin kültürden doğduğu ve kültürü yansıttığı düşüncesine temellenen; dili, kültürü oluşturan, geliştiren, metinlerde saklayan bir araç ve aynı zamanda kültürün bir parçası olarak gören kültürdilbilim yaklaşımına göre maddi ve manevi kültürün eserleri dil vasıtasıyla yaratılmakta, kullanılmakta ve yeni nesillere bu şekilde aktarılmaktadır. Folklor kapsamındaki pek çok olgunun dil ve kültür odağında yaratılıp icra edilmesi ve disiplinlerarası temellere sahip olması ile kültürdilbilimin de başta antropoloji, edebiyat incelemesi ve çözümlemesi, sosyoloji, sosyal psikoloji, felsefe ve teoloji olmak üzere çok sayıda disiplinin bilgi, görüş, kuram ve yaklaşımından yararlanarak çeşitli disiplinlerle ortaklaşa yürütülen çalışmalarda kullanılabilmesi gibi hususlar, folklor ile kültürdilbilim arasındaki etkileşimlerin temelini oluşturmaktadır. Lakaplar, içinde yaratılıp kullanıldığı grubun üyeleri tarafından, taşıdıkları çeşitli işlevler doğrultusunda, dilin ve kültürün çeşitli değişkenleri doğrultusunda biçimlendirilen kültürel iletişim formlarıdır ve bu kapsamda antropolojik ve etnolojik, sosyokültürel, psikolojik ve sosyal psikolojik, felsefî ve teolojik, edebî ve estetik temellere sahiptir. Bireyin ve toplumun gündelik yaşamındaki iletişim ve etkileşimlerinin dikkat çekici yansımaları ve bir bakıma da hafıza metinleri olan lakaplar, söz konusu disiplinlerarası temelleriyle folklor ve kültürdilbilimin ortak çalışma konuları arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda çalışmada, lakapların Türk sözlü kültüründeki ve gündelik yaşamın çeşitli iletişim bağlamlarındaki kullanımları adbilim, kültürdilbilim ve folklor odağında, çok yönlü ve bütüncül biçimde incelenmiştir.

(Tanıtım Bülteninden)